Inleiding
In de vorige bijdrage – die uit begin januari – zeiden we iets over goede voornemens… Ondertussen is de lente aangebroken en in de tussentijd is het verdacht stil geweest vanuit Rheden, of niet soms? Je zou bijna gaan denken dat we sinds de jaarwisseling in winterslaap zijn gebleven. Maar, niets is minder waar! Het is nu derde Paasdag en dat leek ons, terwijl het zonnetje volop schijnt, hét moment om jullie eens bij te praten over wat we de afgelopen vier maanden allemaal hebben gedaan.
Overal vuursteen
Het jaar begon voor ons in elk geval goed. Eén van de nieuwe rondwegen die de provincie Gelderland aanlegt, is die bij Voorthuizen. Al sinds 2016 begeleiden wij daar het onderdeel archeologie: er werd een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd door BAAC en wij organiseerden daarnaast een ontzettend leuke open dag voor de basisscholen in het dorp.
Twee jaar later, in de winter van 2018, ging BAAC weer naar buiten, ditmaal om de vindplaatsen die eerder waren aangetroffen helemaal op te graven. Wederom organiseerden we een geslaagde open dag en ondertussen hielden wij een oogje in het zeil tijdens het werk. Dat oogje werd hoe langer hoe groter, toen de vindplaats uit de Midden-Steentijd die we daar hadden verwacht veel rijker bleek te zijn dan we hadden durven dromen! Wat begon met een paar stukjes vuursteen eindigde in een prachtige vindplaats met honderden afslagen en artefacten. De media wist Voorthuizen in elk geval te vinden, zoals jullie op onze publicatiepagina kunnen zien.
BAAC is momenteel bezig het evaluatierapport van de opgraving op te stellen, dus we zullen gauw weten om hoeveel vondsten het daadwerkelijk gaat. Uiteindelijk zal het ‘echte’ rapport worden geleverd en we zullen alle mensen in en buiten Voorthuizen zeker het hele verhaal gaan vertellen. De aftrap werd al gegeven tijdens de feestelijke starthandeling van de aanleg van de nieuwe rondweg N303 Voorthuizen, op 6 februari. We weten nu ook dat gedeputeerde Connie Bieze prima met een graafmachine overweg kan!
Ruimte voor beleid
Wie kent ‘Recht in de regio’ nog, waarin meester Frank Visser – de Rijdende Rechter, wereldberoemd in Nederland – alle provincies doortrekt om juridische kwesties te bespreken? Wel, we gaan nog niet zover om onszelf de Alomtegenwoordige Archeologen te noemen, maar we zijn wel heel trots en blij dat Harry’s werk als beleidsarcheoloog bij de gemeente Apeldoorn in omvang is toegenomen. Sinds 1 februari is hij namelijk regio-archeoloog Stedendriehoek, wat inhoudt dat hij naast Apeldoorn nu ook de gemeentes Brummen, Epe, Lochem en Voorst adviseert op het gebied van archeologie.
De vijf genoemde gemeentes werken in het verbond van de Stedendriehoek bestuurlijk samen met Zutphen en Deventer. Binnen dat verbond hebben die beide Hanzesteden hun eigen gemeentelijke archeologische dienst, maar ter ondersteuning van de gemeentelijk archeologen van Apeldoorn en ter invulling van archeologische expertise bij Brummen, Epe, Lochem en Voorst is enkele jaren geleden ervoor gekozen om een regio-archeoloog aan te stellen die met een ruime blik naar het bodemarchief van de regio kijkt en de gemeentes helpt met het uitvoeren van haar taken waar archeologie bij komt kijken. Dat uitdagende en hele mooie werk mag Harry nu doen, dus hij verdeelt zijn tijd tussen een zestal gemeentehuizen, het hoofdkwartier hier in Rheden en alle plekken waar in ‘zijn’ regio onderzoek wordt gedaan.
Zes gemeentehuizen? Jazeker, want hoewel de gemeente Heerde (nog) niet tot het bestuurlijke samenwerkingsverband van de Stedendriehoek behoort, maakt zij met al die gemeenten wel degelijk deel uit van de Cleantech Regio. Heerde wilde dan ook in dit nieuwe jaar graag wat betreft archeologische advisering eveneens bij haar partners aansluiten, dus wij mogen nu onze blik laten gaan over een soort Regio Stedendriehoek ‘+’. Met schitterende stukken van de Veluwe, het IJsseldal en de Achterhoek om ons in te verdiepen, vervelen wij ons in elk geval niet! En gelukkig wordt het nu stilletjes aan beter weer, want soms moet je je goed warm aankleden…
De paden op, de lanen in
Over beter weer gesproken: hebben jullie ook al zo’n zin om weer te gaan wandelen? Wij in elk geval wel! En dit jaar doen we dat met een nog grotere glimlach dan normaal, want onze eerste archeologische wandelroutes zijn een feit! Om te vertellen over alle archeologische onderzoeken die de afgelopen jaren in Park Lingezegen zijn uitgevoerd, leek het ons namelijk ontzettend leuk om dat te doen door middel van de benenwagen. Immers, hoe kan je nu beter duurzaam recreëren én je ondertussen verwonderen over het verleden van dat nieuwe park tussen Arnhem en Nijmegen, dan tijdens een paar fikse wandelingen? Het Romeins Lint, dater al een tijdje ligt, was nog maar het begin...
We togen dan ook naar Elst en omgeving om een drietal routes te bedenken, van verschillende afstanden. De vruchten van ons werk zien jullie op de afbeelding hieronder: ‘Het kralensnoer’, ‘Pas op… bommetje!’ en ‘Van kapel tot kasteel’. De twee kleinere routes beginnen bij Landerij De Park tussen Elst en Arnhem-Schuytgraaf, de grote route heeft twee startpunten aan de A325 bij het Vierdaagsebos en in Nijmegen-Lent bij Zijdewinde. We hebben ons uiterste best gedaan om alle drie de routes zo afwisselend mogelijk te maken, waarbij we ook dankbaar gebruik konden maken van bestaande en bewezen routes binnen het repertoire van Park Lingezegen om onze eigen unieke wandelingen te maken.
Maar een route alleen geeft natuurlijk geen informatie over archeologie! Daarvoor heeft Marloes de mouwen opgestroopt en heldere teksten geschreven voor de informatiepanelen, die te vinden zijn bij de drie startpunten en bij maar liefst acht bijzondere plekken in Park Lingezegen. Deze panelen geven informatie over de drie routes en over de vele ontdekkingen die de afgelopen jaren zijn gedaan, van de prehistorie tot de Tweede Wereldoorlog. En voor wie na het lezen daarvan nog verder de diepte in wil, heeft Marloes nog per paneel extra weetjes op de archeologiepagina van Park Lingezegen gezet. Kortom, hoeveel meer motivatie heb je nog nodig om in de komende lente- en zomermaanden lekker erop uit te trekken in het mooiste landschapspark van Nederland?
En we zitten nog lang niet stil…
Zoals jullie hebben gelezen hebben we genoeg eitjes gelegd de afgelopen maanden. En dan te bedenken dat we, naast hetgeen we in de voorgaande paragrafen hebben uitgelicht, ook nog bureauonderzoeken voor particulieren en bedrijven in Nederland hebben geschreven, alsook archeologienota’s voor opdrachtgevers in Vlaanderen. We zijn van mening dat dergelijke voorstudies de beste manier zijn om zo veel mogelijk van de verschillende landschappen, dorpen en steden die deze twee landen rijk zijn te leren kennen.
Maar ook qua ‘beleving en benutting’ hebben we nog een paar pijlen op onze boog voor de rest van het jaar én daarna! Enkelen hiervan moeten we nog even geheim houden, maar eentje ervan delen we alvast heel graag met jullie: op 15 mei aanstaande organiseren we met de provincie Gelderland een open dag in het kader van de nieuwe rondweg N345 De Hoven, vlakbij Zutphen. Iedereen is welkom om tussen 12:30 en 16:00 langs te komen voor een rondleiding door ons, om allerlei vondsten uit onze educatieve collectie vast te houden en natuurlijk om de archeologen en explosievendeskundigen in het veld aan het werk te zien. Details volgen binnenkort nog via de provincie Gelderland en onszelf, maar voor nu: wees welkom!
En daarmee besluiten we deze bijdrage, op deze prachtige derde Paasdag. Tot de volgende keer!