Inleiding
Ongetwijfeld is het bij u net zo warm als bij ons! Dat de droogte bijzondere kansen biedt voor erfgoed heeft u al in de vorige blog van deze maand kunnen lezen, maar natuurlijk sluiten we juli niet af zonder een thematische bijdrage in verband met het Europees erfgoedjaar. Wel een korte ditmaal, zodat u het niet té warm krijgt tijdens het lezen…
Januari: Creativiteit vanuit traditie
Februari: Duurzaam vakmanschap
Maart: Water
April: Gemaakt landschap
Mei: Europese routes
Juni: Verdedigingslinies
Juli: Erfgoed is van ons allemaal
Augustus: Landgoederen en buitenplaatsen
September: Beladen erfgoed
Oktober: Opgegraven geschiedenis
November: Religieus verleden
December: Grenzeloos erfgoed
Iedereen is van de wereld
Zoals The Scene al zong: “Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen.” Erfgoed is van ons allemaal, zeker als het gaat om UNESCO Werelderfgoed. Enkele sites van deze omvangrijke lijst (1092 stuks momenteel) zijn al eerder in zone blogs de revue gepasseerd, zoals het Heart of Neolithic Orkney en Frontiers of the Roman Empire. De basis van inschrijving op de lijst met Werelderfgoed is het predicaat outstanding universal value, wat zoveel betekent als het bezitten van een unieke waarde die landen en regio’s te boven gaat. Daarnaast moet een potentiële site aan minimaal één van tien selectiecriteria voldoen, wil het echt op de lijst terechtkomen.
Er zijn twee soorten Werelderfgoed: culturele en natuurlijke sites. Hoewel we ons als we het over erfgoed hebben vaak beperken tot de culturele sites op de lijst, moeten we de natuurlijke sites zeker niet uit het oog verliezen: vaak gaat het om landschappen die niet alleen prachtige kwaliteiten van zichzelf bezitten, maar die ook grote invloed hebben gehad op de mensen die er deel van uitmaken als bewoner of bezoeker. Tenslotte zijn er een paar hybride sites, dus die zowel cultureel als natuurlijk zijn. In de figuur hieronder is de verdeling in soorten sites te zien, per regio (Europa zit samen met Noord-Amerika in de EUR-regio). Nederland kent momenteel overigens negen Werelderfgoedsites, die allemaal cultureel van aard zijn. Misschien eens tijd voor een natuurlijke inzending?
Voor deze bijdrage leek het me leuk om eens specifiek te kijken naar de lijst met Werelderfgoedsites in Europa. Hoewel het veel te ver gaat om alle sites te bespreken – het zijn er 476, veruit het grootste aantal op een enkel continent – heb ik in het kader van eigen bewustwording de hele lijst van UNESCO gedownload, deze opgeschoond totdat alleen de Europese sites overbleven en tenslotte met kleuren aangegeven of het om een culturele, natuurlijke of gemixte site gaat. Wat vooral opvalt bij het bekijken van de lijst is dat er een enorme variatie aan sites is, van historische stadscentra tot aan gebergtes, in evenzovele landen. Wellicht de meest interessante sites zijn die zich over meerdere Europese landen uitstrekken en zelfs, daar waar het om het architecturale werk van Le Corbusier gaat, continentoverschrijdend (in dit geval, Japan en Argentinië). Bijzaak, maar toch opvallend tenslotte: Turkije en Israël worden ook tot Europa gerekend door UNESCO, dus dat is niet alleen voorbehouden aan voetbal en Eurovisie.
Een klein begin
Voor nu houd ik het hier even bij, maar ik wil graag een ieder uitnodigen om de lijst met Europese sites eens door te scrollen – u kunt mijn ambachtelijke werk voor deze bijdrage hier downloaden in MS Excel – en te kijken naar de rijkdom aan erfgoed die ons continent rijk is. Welke heeft u al bezocht? Voor de totale lijst en alle informatie per Werelderfgoedsite verwijzen we graag naar de uitgebreide website van UNESCO.
Tot de volgende keer!