Inleiding
Wie op station Rotterdam-Blaak weer bovengronds komt en om de ingang heen loopt, kan niet anders dan de Markthal opmerken. Geopend op 1 oktober 2014 is de Markthal wellicht nu al één van de meest iconische staaltjes architectuur – zowel in vorm als in omvang – van de bruisende havenstad. Binnenin de enorme hal, waarvan de superstructuur ook 228 appartementen herbergt, kunnen mensen dwalen door een kleine 4600 m2 aan winkelruimte en 1600 m2 aan horeca.
Kom je langs op een dag met een stevig aantal bezoekers, dan heeft de ervaring veel weg van een modernistische versie van een Oosterse bazaar: geroezemoes, de geuren en kleuren van vers voedsel, duurzame kramen en gezellige eetgelegenheden te midden van het rumoer. Kijkt u naar boven, dan zie je het overweldigend grote (11.000 m2!) en kleurige kunstwerk Hoorn des Overvloeds van Arno Coenen, dat als een ode aan natuur en universum (in de woorden van de kunstenaar zelf) het plafond en de binnenwanden van de Markthal siert.
En sta je in het midden van het gebouw en kijk je naar beneden? Dan zie je de Tijdtrap!
Erfgoedbeleving in de openbare ruimte
De Tijdtrap is wellicht het meest interessante deel van de hele Markthal als het om concept gaat, want het representeert de beleving van het Rotterdamse erfgoed in een integraal onderdeel van de Markthal - de roltrappen die de verschillende verdiepingen (inclusief parkeerdekken) met elkaar verbinden. Hier geen informatieborden of vitrines in een hoekje van het gebouw, maar een naadloze verwerking in een essentieel structureel element van de hal.
De roltrappen zijn uiteraard gebruikselementen, wat betekent dat de Tijdtrap als geheel een gratis en vrij toegankelijke belevenis is. Dat is het belangrijkste onderscheidende vermogen van het concept. Maar wat is er precies te beleven? Zoals de foto’s in dit stuk (bron: Rubicon Erfgoed) en het schema hieronder (bron: website Tijdtrap) laten zien vormt de Tijdtrap van architectenbureau Kossman.dejong een tijdlijn van de begane grond van de Markthal, naar de onderste verdiepingen. Des te dieper je afdaalt in de Markthal, des te ‘dieper’ kom je ook in de geschiedenis van Rotterdam – tot in de 10e eeuw.
Niet alleen zijn op de wanden van de trappen in verschillende kleuren belangrijke punten in de tijd aangegeven, ook kan je vondsten zien die zijn gedaan tijdens het archeologische onderzoek voorafgaand aan de bouw van de Markthal. Dat er verplicht onderzoek uitgevoerd zou moeten worden volgde al gauw uit de enorme bodemingrepen die gepaard zouden gaan met de bouw. Dit gaf de archeologen van het Bureau Oudheidkundig Bodemonderzoek Rotterdam (BOOR) de wellicht unieke kans om op deze locatie tot circa 10 m diep onderzoek te doen naar sporen en vondsten die samenhangen met de nederzetting Rotta (900-1100 na Chr.) en met de stad Rotterdam uit de Middeleeuwen en Nieuwe Tijd (450 na Chr.-heden). Het resultaat is in de Markthal te zien op eigen gelegenheid, of tijdens één van de rondleiding met een archeoloog elke laatste donderdag van de maand (wel reserveren!).
Prijs der Nederlandse Publieksarcheologie 2015
De Stichting Archeologie en Publiek (SAP) reikt dit jaar voor de tweede keer de Prijs der Nederlandse Publieksarcheologie uit, aan een aansprekend, innovatief en creatief publieksproject dat laat zien dat archeologie en maatschappij hand in hand (kunnen) gaan.
Vandaag werd uit de vier inzendingen – de Tijdtrap (Roterdam), DOMunder (Utrecht), Nijmegen Graaft! (Nijmegen) en Wad een Workshop (Groningen) een winnaar gekozen: de Tijdtrap! Met 2080 van de 4500 stemmen een overduidelijke meerderheid, al deden de andere inzendingen niet onder in maatschappelijke relevantie. Wat maakt de Tijdtrap dan toch zo bijzonder in dat gezelschap? Ik laat het aan Arnold Carmiggelt van BOOR over om het in bewegend beeld te laten zien en samen te vatten. En met hem zeg ik: komt dat zien!
---
Meer lezen?