Inleiding
Ons land wordt gekenmerkt door een relatief dicht netwerk van wegen, waarover het particuliere en het vrachtverkeer zich door de provinciën beweegt. Wie geregeld gebruik maakt van deze wegen zal vaak genoeg zien dat de beheerders en bouwers van deze infrastructuur niet stilstaan. Ook in crisistijd zijn zij verder gegaan met het aanleggen van nieuwe wegen en het verbeteren van bestaande verbindingen.
Eén van deze projecten is de opwaardering van de N23 Westfrisiaweg, het 42 km lange deel van de N23 (Alkmaar-Zwolle) tussen Heerhugowaard en Enkhuizen. Deze weg speelt een grote rol in de Westfriese regio, als ontsluitingsader voor zowel de bevolking als het vrachtverkeer. Om de verkeersveiligheid en doorstroming van dit traject te verbeteren is Heijmans in opdracht van de provincie Noord-Holland de komende jaren bezig om de weg te verbreden, te verleggen en op andere punten aan te passen voor de toekomst.
Een complexe opgave
Zoals te verwachten is heeft een grootschalig, complex project als dit ook te maken met archeologisch onderzoek. In de afgelopen jaren is daarom vooronderzoek gedaan, om te kijken op welke locaties in het tracé archeologische waarden aanwezig zijn die verstoord kunnen worden door de civiele werkzaamheden. Dit heeft ertoe geleid dat door de bevoegde provinciale overheid een aantal vindplaatsen rond Hoogkarspel en Westwoud zijn geselecteerd voor vervolgonderzoek: proefsleuvenonderzoek en/of opgraving.
Het aandeel van het archeologisch onderzoek binnen de totale opdrachtsom van het project N23 Westfrisiaweg mag dan wel relatief klein zijn, de scope van het onderzoek is aanmerkelijk groter dan de laatste jaren tijdens de crisistijd gemeengoed is geworden. Alleen al daarom is het project in het opzicht van archeologisch procesmanagement interessant. Vanwege de omvang en de planning hebben dan ook twee archeologische uitvoerders hun krachten gebundeld: ADC ArcheoProjecten en Archol voeren gezamenlijk het onderzoek uit.
Archeologisch procesmanagement en resultaten tot nu toe
Om de archeologische werkzaamheden in te bedden in het project en ervoor te zorgen dat dit aspect beheersbaar blijft, ondersteunt Rubicon Erfgoed BLKVLD & Bos met de inhoudelijke en financiële directievoering namens Heijmans. Door middel van wekelijkse bouwvergaderingen en veldbezoeken, regelmatig contact met alle betrokken partijen en controle over de financiën middels een archeologisch bestek is archeologie een volwaardig onderdeel van het algehele projectmanagement.
En hoe staat het met de inhoud? Wel, de afgelopen maanden is het archeologisch onderzoek op het tracé van de N23 al meerdere malen in het nieuws gekomen. De meest opzienbarende ontdekkingen tot nu toe zijn de vondst van een vermoedelijk heiligdom, een bijzonder goed bewaard gebleven peddel in een waterput, een unieke bronzen beitel van Duitse herkomst en meerdere menselijke skeletten in verschillende mate van conservering. Het eerste skelet, dat de naam Drechtje heeft gekregen, bevond zich op nog geen 30 cm onder het maaiveld (zie ook het filmpje op YouTube, via de link onderaan dit stuk)! Een drietal andere skeletten werd langs een Middeleeuws bewoningslint aangetroffen in een grafheuvel met een ringsloot erom heen, waarin ook de beitel gevonden werd.
Naast deze ‘special finds’ zijn er al tientallen huisplattegronden aangetroffen, die laten zien dat dit deel van West-Friesland al meer dan drieduizend jaren geleden een aantrekkelijke woonomgeving vormde. De meeste resten dateren uit de Midden-Bronstijd (1800-1100 voor Chr.), maar ook uit de Middeleeuwen (450-1500 na Chr.) en de Nieuwe Tijd (1500 na Chr.-heden) zijn vondsten en sporen aangetroffen tijdens de graafwerkzaamheden.
Van bodemvondst tot rapport
Het veldwerk zal in de komende maanden worden afgerond. Daarna worden de aangetroffen artefacten verder gedetermineerd door de archeologen en worden de sporen met elkaar in verband gebracht. De uitwerking zal leiden tot een rapport. Zo zal een steeds duidelijker beeld ontstaan van de tijdslagen die verborgen gaan onder de N23. Als u straks over de nieuwe Westfrisiaweg rijdt, probeert u zich dan even voor te stellen dat de leegte maar ogenschijnlijk is en dat de weidsheid van het land genoeg verhalen verbergt… en soms prijsgeeft.
--
Meer weten over de achtergrond van het project N23 Westfrisiaweg?
Meer weten over de archeologische vondsten in het project N23 Westfrisiaweg?